Theo nhận định của cơ quan Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia: Dự báo năm 2020 tiếp tục là năm ít nước, dòng chảy lũ về đồng bằng sông Cửu Long nhỏ, nguy cơ tiếp tục xảy ra hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn vào các tháng mùa khô năm 2020 – 2021, khả năng ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và dân sinh ở mức cao đến nghiêm trọng. Về lâu dài, tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, sự gia tăng khai thác và sử dụng nguồn nước ở thượng nguồn sẽ làm tình trạng hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn diễn ra thường xuyên và nghiêm trọng hơn.
Thực hiện Chỉ thị số 36/CT-TTg ngày 11/9/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai các biện pháp ứng phó nguy cơ hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn trong mùa khô 2020 – 2021 ở đồng bằng sông Cửu Long và Thông báo số 353/TB-VPCP ngày 05/10/2020 của Văn phòng Chính phủ về việc kết luận của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại buổi làm việc với các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long về chủ động ứng phó nguy cơ hạn hán, xâm nhập mặn mùa khô 2020 – 2021; để chủ động thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn, đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất và dân sinh trên địa bàn tỉnh, trước hết là trong những tháng mùa khô năm 2020 – 2021, ngày 12/10/2020, UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 18/CT-UBND yêu cầu như sau:
Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện: Cần Đước, Cần Giuộc, Tân Trụ, Châu Thành, Bến Lức, Thủ Thừa, Tân Thạnh, Thạnh Hóa, Đức Hòa, Đức Huệ, Mộc Hóa, thị xã Kiến Tường và thành phố Tân An:
Chủ động theo dõi chặt chẽ diễn biến, thông tin dự báo khí tượng thủy văn, tình hình xâm nhập mặn, xây dựng, triển khai kế hoạch phòng, chống hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn mùa khô năm 2020 – 2021 theo các kịch bản phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, bao gồm cả kịch bản ứng phó với xâm nhập mặn cực đoan năm 2015 – 2016, 2019 – 2020. Cần xác định từng vùng, từng khu vực có khả năng bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn để chỉ đạo, triển khai giải pháp cụ thể đảm bảo giảm thiểu ảnh hưởng thấp nhất đến sản xuất và dân sinh, tập trung ưu tiên nguồn nước để cấp nước sinh hoạt cho người dân, chăn nuôi gia súc và tưới cho cây trồng có giá trị kinh tế cao; quán triệt phương châm không để hộ dân nào thiếu nước sinh hoạt.
Xây dựng kế hoạch đảm bảo sản xuất nông nghiệp, tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng phù hợp hơn với điều kiện thực tế của từng địa phương; quán triệt, hướng dẫn người dân tuân thủ khuyến cáo của các cơ quan chuyên môn và chỉ đạo của chính quyền địa phương chỉ gieo trồng lúa ở các vùng đảm bảo nguồn nước tưới để tránh thiệt hại.
Tập trung rà soát, khoanh vùng cây ăn trái có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn; tính toán, cân đối nguồn nước tưới cần thiết trong toàn bộ thời gian ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn để chủ động tích trữ nước ngọt, bảo đảm đủ cung cấp cho nhu cầu tối thiểu, tránh ảnh hưởng đến cây trồng. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các tổ chức, hộ gia đình chủ động trang bị các túi trữ nước, bơm tích nước ngọt khi nguồn nước còn tốt nhằm dự trữ đủ tưới duy trì sinh trưởng cây trồng trong các tháng mùa khô.
Huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, tập trung làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, vận động, hướng dẫn để từng hộ gia đình, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trên địa bàn hiểu, chủ động triển khai các biện pháp phòng, chống hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn; trong đó, mỗi gia đình, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, ấp, xã, huyện cần chủ động các giải pháp phù hợp để dự trữ nước ngọt ngay từ cuối mùa mưa nhằm đảm bảo nguồn nước phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất trong các tháng mùa khô, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nước, không để bị động, bất ngờ.
Thực hiện bố trí cơ cấu mùa, vụ gieo trồng phù hợp, đảm bảo xuống giống sớm vụ Đông Xuân 2020 – 2021 ở các khu vực vùng hạ nhằm hạn chế ảnh hưởng của xâm nhập mặn; ưu tiên sử dụng các giống lúa thơm, đặc sản, chất lượng cao, thời gian sinh trưởng ngắn, các nhóm giống chịu mặn, chịu phèn hoặc chuyển sang cây trồng có thể chịu hạn tốt.
Chủ động tập trung, huy động mọi nguồn lực sẵn có tại địa phương để sớm thực hiện việc nạo vét kênh, rạch theo Kế hoạch số 91/KH-UBND ngày 22/4/2020 của UBND tỉnh; đào ao, giếng, đắp đập tạm để trữ nước ngọt và ngăn mặn...; tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công xây dựng các công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt, nhất là các công trình trữ ngọt, kiểm soát mặn, hệ thống kênh mương, đường ống dẫn nước ở các vùng có nguy cơ cao xảy ra hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn.
Tập trung nguồn vốn để đầu tư xây dựng, sửa chữa, nâng cấp công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn lồng ghép vào Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới. Chủ động bố trí ngân sách địa phương và các nguồn vốn xã hội hóa để triển khai thực hiện các giải pháp cấp bách phòng, chống hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn, vận động doanh nghiệp, đặc biệt các doanh nghiệp lớn tiếp tục quan tâm đầu tư các công trình, nghiên cứu các mô hình, giải pháp về kỹ thuật sản xuất, chế biến, sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả, hỗ trợ các thiết bị chứa nước, lọc nước cho người dân.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Tổ chức quan trắc, giám sát tình hình xâm nhập mặn tại các khu vực có nguy cơ bị ảnh hưởng để kịp thời hướng dẫn người dân lấy nước ngọt phục vụ sản xuất và sinh hoạt. Tổ chức theo dõi diễn biến và dự báo của các cơ quan chuyên ngành về nguồn nước, chất lượng nước và xâm nhập mặn; kịp thời thông tin, cảnh báo cho các địa phương, cơ quan liên quan và người dân vùng ảnh hưởng để phục vụ công tác chỉ đạo, triển khai các biện pháp ứng phó phù hợp.
Tiếp tục tổ chức rà soát, đánh giá thực trạng các công trình thủy lợi, công trình cấp nước sinh hoạt để xây dựng giải pháp và bản đồ trực tuyến cảnh báo hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn phục vụ sản xuất nông nghiệp và cấp nước sinh hoạt phù hợp với từng vùng để phục vụ xây dựng kế hoạch cấp nước, hạn chế thiệt hại.
Thường xuyên theo dõi, chỉ đạo giải quyết việc cung cấp nước sạch phục vụ sinh hoạt và sản xuất khu vực nông thôn trên địa bàn tỉnh.
Chỉ đạo, hướng dẫn địa phương đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nhất là tại các khu vực không chủ động được nguồn nước, thường xuyên bị hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn sang phát triển nông nghiệp đa dạng, đáp ứng nhu cầu của thị trường, chuyển từ phát triển theo số lượng sang chất lượng. Hướng dẫn, phổ biến kinh nghiệm tưới tiên tiến, tiết kiệm nước, sử dụng nước hiệu quả để các địa phương, doanh nghiệp và người dân áp dụng.
Hướng dẫn cụ thể lịch thời vụ, cơ cấu, giống cây trồng phù hợp cho từng khu vực trên cơ sở dự báo về nguồn nước, nguy cơ xâm nhập mặn; khuyến cáo, hướng dẫn quy trình kỹ thuật chăm sóc đối với cây ăn quả tại các vùng có nguy cơ nhiễm mặn cao.
Chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ, sớm hoàn thành các công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt, nhất là ở các vùng thường xuyên có nguy cơ thiếu nước. Trường hợp xảy ra hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn nghiêm trọng vượt quá khả năng xử lý của các địa phương, rà soát, tổng hợp nhu cầu hỗ trợ tại các địa phương, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí nguồn lực hỗ trợ hoặc tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh đề xuất Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thủ tướng Chính phủ xem xét hỗ trợ theo quy định.
Về lâu dài, phối hợp với các địa phương tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh đầu tư xây dựng các công trình chủ động kiểm soát mặn, trữ ngọt (xây dựng cống kiểm soát mặn, đập ngăn mặn ở các vị trí phù hợp, hạn chế tác động đến giao thông thủy và ô nhiễm môi trường; bổ sung hồ, bể, khu vực trữ nước,…).
Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính
Căn cứ theo chức năng quản lý nhà nước được giao, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ưu tiên cân đối nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình cấp bách phòng, chống hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn và hỗ trợ thực hiện các giải pháp cấp bách phòng, chống hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn theo quy định.
Trong đó, ưu tiên nguồn vốn đầu tư thực hiện các công trình cấp nước sinh hoạt cho người dân; đầu tư tu bổ, nạo vét hệ thống kênh mương dẫn nước và trữ nước; hệ thống thông tin, cảnh báo chất lượng nguồn nước; hệ thống cống đầu mối điều tiết nước.
Sở Tài nguyên và Môi trường, Đài Khí tượng Thuỷ văn tỉnh
Chú trọng và ưu tiên bố trí nguồn lực đầu tư lắp đặt các hệ thống thông tin dự báo, cảnh báo thiên tai. Từng bước xây dựng hoàn thiện cơ sở dữ liệu, nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo chính xác của hệ thống quan trắc, theo dõi, giám sát tự động (mực nước, độ mặn, nhiệt độ,….) tại các khu vực bị ảnh hưởng xâm nhập mặn để kịp thời thông tin đến các cấp chính quyền địa phương và hướng dẫn người dân chủ động lấy nước ngọt phục vụ sản xuất và sinh hoạt.
Sở Y tế
Chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị, cơ quan trực thuộc phối hợp với các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng nước sinh hoạt, đảm bảo tránh phát sinh dịch bệnh do ảnh hưởng của xâm nhập mặn kéo dài.
Sở Xây dựng
Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rà soát phương án đảm bảo cấp nước sạch sinh hoạt cho các huyện vùng hạ của tỉnh, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế từng địa phương để đưa vào quy hoạch chung của tỉnh.
Thường xuyên theo dõi, chỉ đạo giải quyết việc cung cấp nước sạch phục vụ sinh hoạt và sản xuất khu vực đô thị trên địa bàn tỉnh.
Sở Lao động – Thương binh và Xã hội
Chủ động phối hợp với các địa phương kiểm tra, rà soát, theo dõi tình hình thiếu lương thực, nước uống do ảnh hưởng của hạn, xâm nhập mặn kéo dài (nếu có), kịp thời tổng hợp, báo cáo, đề xuất UBND tỉnh xem xét hỗ trợ theo đúng quy định của pháp luật.
Sở Thông tin và Truyền thông
Chỉ đạo tăng cường các hoạt động thông tin, truyền thông về tình hình, nguy cơ và các biện pháp phòng, chống hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn để người dân biết, chủ động thực hiện, tăng cường sử dụng điện, nước tiết kiệm, hiệu quả.
Báo Long An, Đài Phát thanh và Truyền hình Long An và các cơ quan thông tấn, báo chí đóng trên địa bàn tỉnh
Tiếp tục thực hiện tốt công tác truyền thông, phối hợp với Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh và các cơ quan, đơn vị liên quan tăng cường phổ biến kiến thức, kỹ năng ứng phó thiên tai, kịp thời thông tin tình hình, nguy cơ hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn đến các ngành, các cấp và người dân có giải pháp chủ động phòng tránh, ứng phó kịp thời, hiệu quả trong mùa khô 2020 – 2021.
Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Thủ trưởng các sở, ngành tỉnh, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố và thủ trưởng cơ quan, đơn vị có liên quan khẩn trương triển khai thực hiện./.
BB
